ကြိုတင်ပြုမှ - တော်မည်ပေ

၁၊ ကြုံခဲလှစွာ ၊ သာသနာ ၊ ကြုံလာရပေပြီ ၊
၂၊ ရခဲပေစွ ၊ လူ့ဘ၀ ၊ မုချရပေပြီ ၊
၃၊ ခဲယဉ်းပေစွ ၊ ရှင်ရဟန်းဘ၀ ၊ ငါကားရပေပြီ ၊
၄၊ ပြည့်စုံဘို့ရာ ၊ ခဲယဉ်းပါ ၊ သဒ္ဓါရှိပေပြီ ၊
၅၊ ကြားနာခဲလှ၊ မြတ်ဓမ္မ ၊ နာရအလီလီ ၊
ခဲယဉ်းပေစွ ၊ ဒုလ္လဘဟု ၊ ဗုဒ္ဓဘုရား ၊ ဟောညွှန်ကြားသည့် ၊
တရားငါးဖြာ ၊ ပြည့်စုံပါလျက် ၊ ငါးဖြာအာရုံ ၊ ကာမဂုဏ်ကို ၊
စုံစုံမက်မက် ၊ နှစ်သက်လိုက်စား ၊ မေ့လျှော့ငြား ၊ ငါ့အားမတော်ပြီ။
ထို့ကြောင့်ဘုရား ၊ ဟောညွှန်ကြားသည့် ၊ တရားလမ်းမှန်၊ အားထုတ်ရန် ၊
ချိန်တန်လှပေပြီ ၊ ချိန်တန်ပါလျှက် ၊ ဆင်ခြေတက်၍ ၊ ရက်လနှစ်ရွှေ့ ၊
ပေါ့လျှော့မေ့က ၊ အိုရ နာရ သေဆုံးရနှင့်၊ ငိုရကြွေးရ ၊ ပူဆွေးရသည့် ၊
ဒုက္ခအတန်တန် ၊ နှိပ်စက်ခံ ၊ အဖန်ဖန်ဆင်းရဲမည် ။
သေဆုံးပြန်က ၊ ဘယ်ဘ၀ ၊ ရောက်ရမည်မသိပေ ၊
အရိယာဘ၀ ၊ မရောက်ကြမူ ၊ ဒေဝမနုဿ ၊ နိရယနှင့် ၊
ပေတတိရစ္ဆာန် ၊ ဤငါးတန်ဟု ၊ ဘဝစု ၊ တစ်ခုခုဖြစ်နိုင်ပေ ။
အသက် အနာ ၊ အချိန်ခါနှင့် ၊ သေရာဒေသ ၊ နောက်ဘဝကို ၊
မုချ ကျန ၊ မသိရ၍ ၊ ဒါနတစ်ဖြာ ၊ ဘာဝနာသီလ ၊ ကုသလကို ၊
ကိုယ်ကအရင် ၊ ဦးအောင်ပင် ၊ ကြိုတင်ပြုမှ ၊ တော်မည်ပေ ။ ။

သုဝဏ္ဏဘူမိ

သုဝဏ္ဏဘူမိ
ဆိုတာ သထုံပြည်လို့ အများဆိုကြသော်လည်း အချို့ဆရာတို့ကား ယိုဒယားပြည်လို့ ဆိုကြပြန်ရော၊ သီဟိုဠ်(စင်ဟာဠ)ဘာသာဖြင့်ရေးထားသော မဟာဝံသမှာတော့ သုဝဏ္ဏဘူမိဆိုတာ မြန်မာပြည်(သထုံ)လို့ဘဲ ဆိုသင့်ပါတယ်လို့ ဖေါ်ပြထားပြန်ရော၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်မှ ကဏ္ဏသုဝဏ္ဏအရပ်ကိုလည်း သုဝဏ္ဏဘူမိလို့ တချို့က ဆိုကြပြန်သေးတယ်၊ အများစုအနေနဲ့ကတော့ စုမတြား၊ ဂျားဗား၊ ဗာလီ၊ ဘိုနီယို၊ စင်္ကာပူ၊ ပသျှူးကျွန်း၊ ကမ္ဘောဒီးယား၊ လာအို၊ သထုံအပါအဝင် မြန်မာပြည်အောက်ပိုင်းနှင့် ယိုးဒယားတို့သည် သုဝဏ္ဏဘူမိအရပ်တွင်ပါဝင်ကြတယ်လို့ ယူဆကြပါတယ် ။
            ယိုးဒယားနိုင်ငံမှ  နဂေါရ်ပထုံ(နဂရပထမ) မြို့ဦးစေတီတော်ကြီး၌ ရှင်သောဏ-ရှင်ဥတ္တရမထေရ်တို့၏ ဓာတ်တော်များ ကိန်းဝပ်လျှက်ရှိကြောင်းကိုတော့ သီဟိုဠ်ကျွန်း ဝိဇ္ဇာလင်္ကာရ တက္ကသိုလ်ပါမောက္ခ ဒေါက်တာသီဝလိ၏ ဗုဒ္ဓဘာသာသမိုင်း စာအုပ်မှာ ဖေါ်ပြထားပါသေးတယ်၊ ဘယ်လိုနည်းနဲ့ ရောက်ရှိ ကိန်းဝပ်သည်ကိုတော့ မသိရှိရပေ ။
            သုဝဏ္ဏဒီပ နှင့် သုဝဏ္ဏဘူမိ  အိန္ဒိယနိုင်ငံ မဓဂတိုင်း ၊ ရာဇဂြိုဟ်နှင့် ၇-မိုင်ကွာအဝေးရှိ နာလန္ဒာတက္ကသိုလ်ဟောင်းကြီးမှ တူးဖေါ်ရရှိသော ကြေးပုရပိုဒ်မှာ သုဝဏ္ဏဒီပခေါ် စုမတြားကျွန်းဘုရင် သီရိဗလပုတ္တဒေ၀ က ရာဇဂြိုဟ်ခရိုင် ဂယာစီရင်စု ငါးရွာကို မိမိပိုင် စုမတြားကျွန်းမှ ရွာငါးရွာနှင့်လဲလှယ်ပြီးတော့ နာလန္ဒာကျောင်းတော်ကြီးအား လှူဒါန်းကြောင်း တွေ့ရတာကို ထောက်ထားပြီးးတော့ သုဝဏ္ဏဒီပအမည်ကို အမှီပြုကာ သုဝဏ္ဏဘူမိဆိုတာ သုဝဏ္ဏဒီပခေါ် စုမတြားကျွန်း ဖြစ်သင့်တယ်လို့ ယူဆကြပါသေးတယ်။
အမှန်ကတော့ သုဝဏ္ဏဘူမိဆိုတာ သထုံအပါအဝင် မြန်မာပြည်အောက်ပိုင်းနှင့် ယိုးဒယား ၊ ကမ္ဘောဒီးယား၊ လာအို၊ စုမတြားစတဲ့ မြေသြဇာကောင်းလို့ ဆန်ရေစပါး ပေါ်များရကား ရွှေမြေ ၊ ရွှေတိုင်းပြည်၊ ရွှေဖြင့် ပြီးသောမြေ ဟု တင်စား ခေါ်ဝေါ်ကြတာဖြစ်တယ်လို့တော့ ဟေဋ္ဌိမ မြန်မာ့ဒေသေန အယောဇ္ဈ ကမ္ဘောဇာဒယော ၊ သမ္မတာ သောဝဏ္ဏဘူမီတိ၊ ဣတိ သလက္ခယေ ဝိဒွါ = မဟာဝိသုတာရာမ နိကာယသာသနာဝင် (၁၃၆) ကို  ကိုးကား ဆိုချင်တယ် အခြားခိုင်လုံတဲ့ ကိုးကားချက်များရှိရင်လဲ ပညာရှင်များအနေဖြင့်  ဖြည့်စွက် အတည်ပြုလိုက ပို၍ ပို၍ တိကျနိုင်ဖွယ်ရာရှိပါကြောင်း ။   ။

ဂိလာန-မကျန်းမာသူအား ပြုစုနိုင်သူ

အောက်ပါအရည်အချင်းနဲ့ ပြည်စုံသူဟာ မကျန်းမမာဖြစ်နေတဲ့ လူနာ(ဂိလာန)ကို ပြုစုနိုင်ပါတယ်--
၁။ ဆေးကို စီရင်နိုင်စွမ်းရှိသူ၊
၂။ အနာရောဂါနှင့် သင့်တော်၏၊ မသင့်တော် ဟု သိသောသူ၊
မသင့်သည်ကို ဖယ်ထား၊ သင့်တင့်လျောက်ပတ်သည်ကိုသာ ဆက်ကပ်တက်၊ ပေးတက်သူ၊
၃။ (သင်္ကန်းစသည့်) အာမိသ ပစ္စည်းဟူသောအကြောင်းကြောင့် လူနာကို ပြုစုသည်မဟုတ် ၊ မေတ္တာစိတ်ရှိလို့သာ မငြီးမငြူ ပြုစုတတ်သူ၊
၄။ကျင်ကြီး၊ ကျင်ငယ်၊ အန်ဖတ်၊ တံတွေးစသည်ကို ထုတ်ဆောင်ရန် မစက်ဆုပ်၊ မရွံရှာတက်သူ၊
၅။ အခါအားလျော်စွာ လူနာကို တရားစကားဖြင့် အကျိုးစီးပွါးကို သိမြင်စေလျှက် ၊(တရားကို) ဆောက်တည်စေကာ (တရားကျင့်သုံးရန်) ထက်သန်ရွှင်လန်းစေသူ၊
ဒီငါးမျိုးနှင့် ပြည့်စုံသူသာ ဂိလာန လူမမာကို ပြုစုနိုင်ပါတယ်လို့ ဘုရားရှင်မိန့်တော်မူထားပါတယ် ၊(မဟာဝါပါဠိတော်)

သြဝါဒပါတိမောက် အခါတော်နေ့

၁။ တပို့တွဲလပြည့်နေ့တွင် ဘုရားရှင်တိုင်း တပည့်သားတို့အား သြဝါဒ ပေးတော်မူသည်ကို အကြောင်းပြု ၍ ထိုနေ့ကို သြဝါဒ ပါတိမောက်အခါတော်နေ့ အဖြစ် ကျင်းပရခြင်း ဖြစ်ပါသည်။
၂။ တပို့တွဲလပြည့်နေ့၏ ထူးခြားချက်ကို သုံးသပ်ကြည့်ပါလျှင်
• အရှင်သာရိပုတ္တရာ ရဟန္တာ ဖြစ်သောနေ့ ဖြစ်ခြင်း
• အရှင်သာရိပုတ္တရာနှင့် အရှင် မဟာမောဂ္ဂလာန် ဧတဒဂ် ရသောနေ့ ဖြစ်ခြင်း
• အင်္ဂါလေးရပ်နှင့် ပြည့်စုံသော ရဟန်း ပရိသတ်တို့ အလိုအလျောက် စုဝေးမိသောနေ့ ဖြစ်ခြင်း
• ဘုရားရှင်တိုင်း သြဝါဒ ပါတိမောက် ပြတော်မူသောနေ့ ဖြစ်ခြင်း
ဤ ထူးခြားချက် လေးမျိုးကို တွေ့ရှိရပါသည်။

၃။ အပါယ်ဘေးမှ ကင်းဝေးစေသော အဆုံးအမကို သြဝါဒဟု ခေါ်ပါသည်။ ထိုသြဝါဒ မိန့်ကြားတော် မူခြင်းကို သြဝါဒ ပါတိမောက် ပြသည်ဟု ခေါ်ဆိုရပါသည်။
၄။ ပါတိမောက်သည် သြဝါဒ ပါတိမောက်နှင့် အာဏာ ပါတိမောက် ဟူ၍ နှစ်မျိုးရှိပါသည်။ သြဝါဒ ပါတိမောက်ကို မြတ်စွာ ဘုရားရှင် တို့ကိုယ်တိုင်သာ ပြတော်မူပါသည်။ တပည့်သံဃာများ ပြခွင့် မရှိပါ။ တပည့် သံဃာများသည် အာဏာပါတိမောက်ကိုသာ ပြခွင့် ရှိပါသည်။
၅။ သက်တော်ရှည်သော မြတ်စွာဘုရားရှင်တို့သည် သြဝါဒ ပါတိမောက်ကို အသက်ထက်ဆုံး ပြတော်မူကြပါသည်။ သက်တမ်း တိုသော ဘုရားရှင်တို့သည် သြဝါဒ ပါတိမောက်ကို ဝါတော် ၂၀ အတွင်း မှာသာ ပြတော်မူကြပါသည်။ လောဘ ဒေါသ စသော စရိုက်များ ထူပြောချိန်တွင် သြဝါဒ တည်မြဲရန် ခဲယဉ်းသောကြောင့် ဝါတော် ၂၀ ကျော်လျှင် တပည့်သံဃာတို့အား အာဏာ ပါတိမောက်ကို ပြစေရပါသည်။
၆။ ဘုရားရှင်တို့သည် သြဝါဒ ပါတိမောက်ကို
• တပို့တွဲ လပြည့်နေ့ ကြုံကြိုက်ခြင်း
• ဧဟိဘိက္ခု ရဟန်းချည်းသာ ဖြစ်ခြင်း
• ဆဠာဘိည ပဋိသမ္ဘိဒါပတ္တ ရဟန္တာချည်း ဖြစ်ခြင်း
• မည်သူမျှ မပင့်ဖိတ်ဘဲ စုဝေးမိခြင်း
ဤအင်္ဂါ လေးရပ်နှင့် ပြည့်စုံမှ ပြုမြဲ ဖြစ်ပါသည်။
၇။ ဂေါတမ မြတ်စွာဘုရားသည် မဟာ သက္ကရာဇ် ၁၀၃ခုနှစ် တပို့တွဲလပြည့်နေ့တွင် အထက်ဖော်ပြပါ အင်္ဂါလေးရပ်နှင့် ပြည့်စုံ သော ကဿပညီနော် ရှင်တထောင်၊ အရှင်သာရိပုတ္တရာနှင့် အရှင် မဟာ မောဂ္ဂလာန်နှင့် တပည့် ၂၅၀ စုစုပေါင်း ရဟန္တာ ၁၂၅၂ ပါးတို့အား ဂါထာ သုံးပုဒ်ဖြင့် သြဝါဒ ပါတိမောက် ကို ပြတော်မူပါသည်။
၈။ သြဝါဒ ပါတိမောက် ဂါထာသည် သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာကို ဟောကြားထား၍ ပိဋကတ် သုံးပုံ အနှစ်ချုပ် တရားဟု ခေါ်ပါ သည်။ သြဝါဒ ပါတိမောက် ဂါထာအတိုင်း လိုက်နာ ကျင့်ကြံပါက ကိုယ်၊ နှုတ်၊ စိတ် ယဉ်ကျေးလိမ္မာပြီး အိုနာသေ လွတ်ရာ နိဗ္ဗာန်သို့ မလွဲမုချ ရောက်နိုင်ကြပါသည်။

သြဝါဒ ပါတိမောက် ဂါထာတော်များမြန်မာပြန်

၁။ ခန္တီကျင့်သုံး အမြတ်ဆုံး ရှေးထုံး လိုက်နာအပ်
၂။ နိဗ္ဗာန်ဓာတ်သား အမြတ်ထား ဘုရားမိန့်တော်မှတ်
၃။ ပဗ္ဗဇိတ မှန်တုံက လုံး၀ မညှင်းအပ်
၄။ ညှင်းဆဲပါက သမဏ လုံး၀ မခေါ်အပ်

အကုသိုလ်ရှောင် ကုသိုလ်ဆောင် ဖြူအောင် စိတ်ကိုထား
ဘုရားတိုင်းသာ ဟောမိန့်မှာ သုံးဖြာ သည်စကား
ဘုရားတပည့် ထားသတိ ပွားဘိ ဤတရား

၁။ သူ့ကို စွပ်စွဲ မပြုဘဲ နှုတ်လဲ စောင့်နိုင်စေ။
၂။ သူ့ကိုညှင်းဆဲ မသတ်ဘဲ ကိုယ်လဲ စောင့်နိုင်စေ။
၃။ ပါတိမောက်ထုံ ဣန္ဒြေခြုံ လုံအောင် စောင့်နိုင်စေ။
၄။ စားသည့်အစာ တိုင်းအတာ မှန်စွာသိပါစေ။
၅။ နေသည့်အခါ ဆိတ်ငြိမ်ရာ မှန်စွာရှိပါစေ။
၆။ အဓိစိတ္တ၊ အာယောဂ လုံ့လရှိကြစေ။
၇။ ဗုဒ္ဓဆုံးမ သြဝါဒ လောကကျင့်နိုင်စေ။

(ဓမ္မပဒ၊ ဌ၊ ဒု၊ နှာ ၁၅၃)

ကထိန်

ကထိန်ခင်း
ဝါဆိုလပြည့်ကျော် (၁)ရက်နေ့၌ ဝါကပ်၍ (ဝါမပျက်စေဘဲ) သီတင်းကျွတ်လပြည့်နေ့၌ ပဝါရဏာပြုသော ရဟန်းရှိရာ ကျောင်းတိုက်၌ သင်္ကန်းတစ်ထည် ဖြစ်စေ၊ အများဖြစ်စေ "ဣမံ စီဝရံ သံဃဿ ဒေမိ" ဤသင်္ကန်းကို သံဃာတော်များအား လှူဒါန်းပါ၏" ဟု လျှောက်ထား၍ လှူရ၏ ။သင်္ကန်းကို သင်္ကန်းမရှိသော ရဟန်းအား ပေး၍ ထိုရဟန်းက (ဝိနည်းထုံးစံအရ) ကထိန်ခင်းရ၏ ။ သံဃာအားလုံး သင်္ကန်းပြည့်စုံလျှင် အကြီးဆုံးမထေရ်အား ပေး၍ ထိုမထေရ်ကြီးက ကထိန်ခင်းရ၏ ။ ထိုကထိန်ကို ဝမ်းမြောက်ကြေနပ်ပါကြောင်းပြောသော ရဟန်းများလည်း ကထိန်ခင်းသော ရဟန်းနှင့်အလားတူ ရသင့်သော အကျိုးများကို ရကြ၏ ။ ရသင့်သော အကျိုးများကို စာလာအတိုင်း သိလိုသူတို့ စာတော်သော ဆရာသမားထံ မေးကြပါလေ။

ယခုခေတ်ကထိန်
အစပထမ၌ ကထိန်အလှူသည် သင်္ကန်းအလှူပင်ဖြစ်၏ ။ နောက်မှ သင်္ကန်း၏အခြံအရံအဖြစ်ဖြင့် အခြားလှူဖွယ် အများပါဝင်လာ၏ ။ ထိုအခြားလှူဖွယ်များတွင် ကျောင်းတွင် မရှိမဖြစ်သော ပစ္စည်းမျိုးဆိုလျှင် သင့်တော်ပါသေး၏။ ယခုသော် ပဒေသာပင်သီး၍ လှပအောင် တိုလီမိုလီ ကလေးတွေ များလှ၏ ။ ပဒေသာပင်တစ်ပင်လျှင် (၅၀) တန် ၊(၁၀၀) တန် စသည်ဖြင့် ဂုဏ်ယူကြ၏ ။ ကျောင်းရောက်သော် အသုံးမကျလှ။ လူတွေမှာလည်း အကုန်မနည်းချေ။ ဒီအထဲမှာ ပွဲတွေ ကိုလည်း ထည့်လိုက်ရသေး၏ ။ ပွဲလမ်းအတွက် ကုန်ကျစရိတ်နှင့် အသုံးမဝင်သော တိုလီမိုလီ အတွက် ကုန်ကျငွေကို နုတ်လိုက်လျှင် ကျောင်း၌ အသုံးဝင်သော သင်္ကန်း စသည်၏ တန်ဖိုးမှာ ငါးပုံတစ်ပုံမျှ ပါကောင်းပါပေလိမ့်မည်။
ဤကထိန်ပွဲတွင် အသားတင် အကျိုးရကြသူတို့ကား စောင်၊ ကော်ဇော၊ ဓါတ်မီး စသော နိုင်ငံခြားပစ္စည်းရောင်းသူ နိုင်ငံခြား ကုန်သည်ကြီးများပင်တည်း။ မှန်၏ ။ ကထိန်ခေတ်၌ နိုင်ငံခြားဆက်ရသော ငွေတွေမှာ သိန်းပေါင်းအတော်များများပင် ရှိပေလိမ့်မည်။ ရန်ကုန်မြို့၌ ကထိန်လှည့်လည်သည်ကို ကြည့်ရှု့နေသော ပေါက်ဖေါ်သူဌေးတစ်ယောက်က မြန်မာလူကြီးတစ်ယောက်အား "ခင်ဗျားတို့လည်း အရမ်းမဲ့ အလှူတွေ မရှိလျှင်၊ ကျွန်တော်တို့လည်း ဘိန်းရှုသူတွေ မရှိလျှင် ကြွယ်ဝချမ်းသာသော နိုင်ငံ ဖြစ်မည်ဟု ပြောသတဲ့။

ဉတ်မကြီး
ယခုခေတ် ကထိန်ခင်းကြရာ၌ " ညှပ်မကြီး" ခေါ်သော လှူဖွယ်ပစ္စည်းများ သီးခြားပါလာသည်ကို တွေ့ရ၏ ။ ကထိန်ခင်းမည့် သင်္ကန်းကို မရှိနွမ်းပါးသော ရဟန်းအား (သို့မဟုတ်) အကြီးဆုံးမထေရ်အား ပေးသည့်အခါ " ဉတ်" ဟုခေါ်သော ပါဠိတစ်မျိုးဖြင့် ပေးရ၏ ။ ထိုသင်္ကန်းကို " ဉတ်သင်္ကန်း" ဟု ခေါ်ကြ၏ ။ ထို ဉတ်သင်္ကန်း၏ အခြံအရံဖြစ်သော လှူဖွယ်များကို "ဉတ်မကြီး" ဟု ခေါ်ကြသည်။ ယခုအခါ ညှပ်မကြီး ဟု တချို့က ခေါ်နေကြသည်။ ထို ဉတ်မကြီးတွင် ပါဝင်သော ပစ္စည်းများသည် အလှူ့ဒကာများက " မည်သည့်ပစ္စည်းသည် ကျောင်းတိုက် သံဃိကပါဘုရား၊ မည်သည့်ပစ္စည်းက ဉတ်သင်္ကန်း ခံယူသော ပုဂ္ဂိုလ် အတွက်ပါဘုရား" ဟု ခွဲခြား၍ မလျှောက်လျှင် အားလုံးပစ္စည်းများ ဉတ်သင်္ကန်း ရသူနှင့်သာဆိုင်၏ ။

ဉတ်မကြီးရသူ
ယခုခေတ်၌ကား သင်္ကန်းရှားပါးသူတို့ မရှိသောကြောင့် အများအားဖြင့် အကြီးဆုံးသောပုဂ္ဂိုလ် ဉတ်သင်္ကန်း ပေးကြရ၏ ။ ဉတ်မကြီး ပစ္စည်းများလည်း ပုဂ္ဂိုလ်ကြီးသာ ရလေ့ရှိ၏ ။ ထိုသို့ရရာ၌ အကြီးပုဂ္ဂိုလ်သည် တိုက်တာသံဃာ အားလုံးကို ကြည့်ရှု့ကျွေးမွေးနေသော ပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်လျှင် တော်ပါသေး၏ ။ သူတစ်ပါးတည်း ခံစားနေသော ပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်လျှင် ထိုအလှူမျိုးသည် စနစ်မကျချေ။ ယခုအခါ များစွာသော ကျောင်းတိုက်တို့၌ အကြီးပုဂ္ဂိုလ်ဆိုတိုင်းလည်း သံဃာနှင့် ဝေမျှ သုံးစွဲသော ပုဂ္ဂိုလ် မဟုတ်ချေ။

သံဃိကစစ်မှကထိန်မြောက်
"ကထိန်သင်္ကန်း" ဟူသည် ဆရာတော်တစ်ပါး၊ ကျောင်းထိုင်ဘုန်းကြီး တစ်ပါးမျှကို ရည်စူး၍ လှူရသော သင်္ကန်းမဟုတ်။ သံဃာတော်အားလုံး ကို ရည်စူးမှ (တတ်နိုင်ပါလျှင် တစ်သာသနာလုံးရည်စူးမှ) သံဃိက အစစ် ဖြစ်နိုင်၏ ။ ယခုကာလ၌ကား မိမိကြည်ညိုသောဆရာတော် ကျောင်းထိုင်ဘုန်းကြီးကို ရည်စူး၍ ကထိန်သင်္ကန်း လှူမိတတ်၏ ။ ထိုသို့ ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ပါးကို ရည်စူးထားလျှင် သံဃိက မဟုတ်။ သံဃိက မဟုတ်ပြန်လျှင် ကထိန်သင်္ကန်း အရာလည်းမဝင်နိုင်။ ဉတ်မကြီး၌ ထည့်ထားသော လှူဖွယ်များလည်း နဂိုကပင် ဆရာတော်အား ရည်စူးပြီး ဖြစ်တတ်လေ၏ ။ ထိုသို့ဖြစ်လျှင် အားလုံးသံဃိက အလှူမဟုတ်။ ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ပါးအတွက် ပုဂ္ဂလိကသာ ဖြစ်နေပေလိမ့်မည်။ထို့ကြောင့် ကထိန်ခင်းရာ၌ ဆရာတော်များသည် သံဃိက စစ်စစ် ဖြစ်အောင် ဟောပြောသင့်၏ ။ သင်္ကန်းများကို အခြားကျောင်းတိုက်မှ ပင့်ထားသော သံဃာများအား ခွဲခြား၍ လှူလိုသေးလျှင် ဤကျောင်းတိုက်ရှိ သံဃာများကျေနပ်အောင် ခွင့်တောင်းပြီးမှသာ လှူရလိမ့်မည်။ သို့မဟုတ်လျှင် ရေစက်ချစဉ်ကပင်၊ ဤကျောင်းတိုက်အတွက် သံဃိက၊ ပင့်သံဃာများအတွက် ပုဂ္ဂလိက ဟု ခွဲခြားလှူဒါန်းသင့်သည်။ ဤအကြောင်းအရာများကို လူအများနားလည်မည် မဟုတ်သောကြောင့် ဆရာသမားတို့က နားလည်အောင် ပြောပြသင့်ကြပါသည်။

လက်တွေ့အပြစ်
ကထိန်ခင်းခြင်း၏ စည်းကမ်းမကျမှု့ကြောင့် မျက်မြင်အပြစ်များ တွေ့နေရသည်မှာ သံဃာ အနည်းငယ်သာရှိသော ကျောင်း၌ မဲကျသောကြောင့် တစ်ထောင်တန် ဉတ်မကြီးဖြင့် အတီးအမှုတ် ပွဲလမ်းသဘင် ကျင်းပ၍ တပျော်တပါး သွားကြ၏ ။ ကထိန်ပြီးလျှင်ထိုကျောင်း၌ ဓားပြတိုက်သည်ဟု ကြားရတတ်သည်။ သို့မဟုတ် ကထိန်ရသော ဘုန်းကြီးသည် ထိုပစ္စည်းတွေကို ရောင်း၍ လူထွက်လေပြီဟု ကြားရတတ်သည်။ သို့မဟုတ် နီးစပ်ရာ ဒကာ ဒကာမများနှင့် ဆွေမျိုးဉာတိတို့ ခွဲဝေယူတတ်ကြ၏ ။ သံဃာများသော်လည်းသံဃာကို ဝေလေ့မရှိသော ပုဂ္ဂိုလ်ကြီးများ ကထိန်ရရာ၌လည်း ဤနည်းနှင်နှင်တည်း။
ထိုချို့ယွင်းချက်များ မဖြစ်စေကာမူ ပဒေသာပင်၌ပါလာသော စောင်၊ ကော်ဇော၊ ခြင်ထောင်၊ နာရီ၊ စားပွဲ နှင့် ကုလားထိုင် စသောအလှအပ အခမ်းအနားတွေကို သိမ်းဆည်းရ နေရာချထားရသဖြင့် နဂိုက တရားနှင့် စာပေနှင့် နေသော အရှင်မြတ်တို့မှာ အနှောင့်အယှက် သဖွယ် ဖြစ်နေတော့၏ ။ ထို့ပြင် ဘာသာရေး ကိစ္စဆို၍ တခြိမ့်ခြိမ့်ကျင်းပကာ အတီးအမှုတ်မြိုင်စွာနှင့် လှူဒါန်းရန် သွားကြခြင်းမှာလည်း အလွန်တိတ်ဆိတ်ခြင်းကို လိုလားတော်မူ၍ တောကျောင်းများ၌သာ မွေ့လျှော်တော်မူသော ဗုဒ္ဓရှင်တော်၏ အလိုကိုမဆိုထားဘိ၊ ယခုခေတ် သူတော်၊ သူမြတ်တို့၏ အလိုမျှလည်း မကျချေ။

ကထိန်ပြုပြင်ရေး
ဤ ဖော်ပြခဲ့သော အပြစ်များကို နားလည်ကြကုန်သော ဗုဒ္ဓဥပါသကာ၊ ဥပါသိကာမတို့သည် ဒူးနေရာဒူး တော်နေရာတော် ဆိုသလိုဘာသာရေးကိစ္စ၌ ပွဲလမ်းသဘင် အပျော်အပါးကိုလည်း ရှောင်ရှားဖို့ရန် တောင်ပန်လိုပါသည်။ မိမိတို့ အလှူဝတ္ထုနှင့် ကျောင်းမှာအသုံးတည့်မတည့်၊ အသုံးတည့်ပြန်လျှင် သာသနာရေးဆိုင်ရာ ပရိယတ် ပဋိပတ်ကို အားပေးရာ ရောက်မရောက်ကိုလည်းကောင်း၊အကျိုးမများလှသော အသုံးအဆောင် ပစ္စည်းများအတွက် နိုင်ငံခြားသို့ တိုင်းပြည်မှ ငွေများ မထွက်စေဖို့ကိုလည်းကောင်း သတိပြုစေ
လိုသည်။ထို့ကြောင့် ကထိန်ခေတ်ရောက်၍ လှူတော့မည်ကြံလျှင် သင်္ကန်းအလှူသည် ဗုဒ္ဓရှင်တော်၏ ပထမ ရည်ရွယ်တော်မူချက်ဖြစ်ကြောင်းသတိပြု၍ ကျောင်းတိုက်သံဃာများ သင်္ကန်းအခြေအနေကို စဉ်းစားသင့်၏ ။ စဉ်းစားရုံနှင့် မပြီးနိုင်ပါလျှင် ပြည့်စုံ မပြည့်စုံ မေးမြန်းလျှောက်ထားသင့်၏ ။ ထို့နောက် တတ်နိုင်သေးလျှင်ကား ဖိနပ်အတွက်စဉ်းစားသင့်၏။ထိုပစ္စည်းများပြည့်စုံကြသည်ဟုဆိုလျှင်ဆောင်းဝင်တော့မည်ဖြစ်၍ခြုံထည်စဉ်းစား
သင့်၏ ။ ဖျင်ဧကသီသည် အလွန်အသုံးဝင်သော ခြုံထည်ဖြစ်နိုင်၏ ။ ဖျင်ဧကသီ ကျကျနန ဆိုလျှင် ရုံ၍ ဖြစ်၊ ရန်း၍ ဖြစ်၊ ဆောင်းအခါတွင် ခြုံစရာလည်းဖြစ် တစ်ချက်ခုတ် သုံးချက်ပြတ်အကျိုးရမည်။
ထို့ထက်ပိုလျှင်လည်း ပရိယတ်ကို အားပေးရာရောက်အောင် စာအုပ်၊ ခဲတံ၊ မှင်အိုး အစရှိသည်ကိုလည်းကောင်း၊ ခပ်မြန်မြန် အသုံးဝင်မည့် ကျမ်းစာအုပ်ကိုလည်းကောင်း စဉ်းစားသင့်၏ ။ ထို့ထက် ပိုပြန်လျှင် နေ့စဉ် အသုံးဝင်နိုင်သော ပရုတ်ဆီ၊ လျှက်ဆား၊ဝမ်းနုတ်ဆေး စသော ဆေးများကိုလည်းကောင်း၊ သပိတ်ဆေး၊ အဝတ်လျှော်၊ ရေချိုးရန် ဆပ်ပြာကိုလည်းကောင်း စဉ်းစားသင့်၏ ။ထိုမှတစ်ပါး လူအများမြင်၍ သင့်တော်သော ကျန်းမာရေးလည်း ညီညွတ်သော အခြားအသုံးအဆောင် လိုရာကိုလည်း စဉ်းစားသင့်၏။ဆွမ်းကို မကျွေးသော်လည်း ကိစ္စမရှိ၊ စာသင်တိုက်ဖြစ်လျှင် ဆွမ်းကျွေးမည့်အစား ဆန်၊ ဆီ စသည်က သာ၍ အသုံးဝင်၏ ဤသို့စသည်ဖြင့် ကထိန် အလှူဒါနကို ကာလဒေသလိုက်၍ ထိုက်သင့်သလို သာသနာအားပေးသော ကုသိုလ်ဖြစ်အောင် အနာဂတ်ကာလ၌ ကုသိုလ်ဖြစ်အောင် ကျေကျေနပ်နပ် ပြုပြင်ကြပါကုန်။


ကထိန်ခင်း
ဝါဆိုလပြည့်ကျော် (၁)ရက်နေ့၌ ဝါကပ်၍ (ဝါမပျက်စေဘဲ) သီတင်းကျွတ်လပြည့်နေ့၌ ပဝါရဏာပြုသော ရဟန်းရှိရာ ကျောင်းတိုက်၌ သင်္ကန်းတစ်ထည် ဖြစ်စေ၊ အများဖြစ်စေ "ဣမံ စီဝရံ သံဃဿ ဒေမိ" ဤသင်္ကန်းကို သံဃာတော်များအား လှူဒါန်းပါ၏" ဟု လျှောက်ထား၍ လှူရ၏ ။သင်္ကန်းကို သင်္ကန်းမရှိသော ရဟန်းအား ပေး၍ ထိုရဟန်းက (ဝိနည်းထုံးစံအရ) ကထိန်ခင်းရ၏ ။ သံဃာအားလုံး သင်္ကန်းပြည့်စုံလျှင် အကြီးဆုံးမထေရ်အား ပေး၍ ထိုမထေရ်ကြီးက ကထိန်ခင်းရ၏ ။ ထိုကထိန်ကို ဝမ်းမြောက်ကြေနပ်ပါကြောင်းပြောသော ရဟန်းများလည်း ကထိန်ခင်းသော ရဟန်းနှင့်အလားတူ ရသင့်သော အကျိုးများကို ရကြ၏ ။ ရသင့်သော အကျိုးများကို စာလာအတိုင်း သိလိုသူတို့ စာတော်သော ဆရာသမားထံ မေးကြပါလေ။

ယခုခေတ်ကထိန်
အစပထမ၌ ကထိန်အလှူသည် သင်္ကန်းအလှူပင်ဖြစ်၏ ။ နောက်မှ သင်္ကန်း၏အခြံအရံအဖြစ်ဖြင့် အခြားလှူဖွယ် အများပါဝင်လာ၏ ။ ထိုအခြားလှူဖွယ်များတွင် ကျောင်းတွင် မရှိမဖြစ်သော ပစ္စည်းမျိုးဆိုလျှင် သင့်တော်ပါသေး၏။ ယခုသော် ပဒေသာပင်သီး၍ လှပအောင် တိုလီမိုလီ ကလေးတွေ များလှ၏ ။ ပဒေသာပင်တစ်ပင်လျှင် (၅၀) တန် ၊(၁၀၀) တန် စသည်ဖြင့် ဂုဏ်ယူကြ၏ ။ ကျောင်းရောက်သော် အသုံးမကျလှ။ လူတွေမှာလည်း အကုန်မနည်းချေ။ ဒီအထဲမှာ ပွဲတွေ ကိုလည်း ထည့်လိုက်ရသေး၏ ။ ပွဲလမ်းအတွက် ကုန်ကျစရိတ်နှင့် အသုံးမဝင်သော တိုလီမိုလီ အတွက် ကုန်ကျငွေကို နုတ်လိုက်လျှင် ကျောင်း၌ အသုံးဝင်သော သင်္ကန်း စသည်၏ တန်ဖိုးမှာ ငါးပုံတစ်ပုံမျှ ပါကောင်းပါပေလိမ့်မည်။
ဤကထိန်ပွဲတွင် အသားတင် အကျိုးရကြသူတို့ကား စောင်၊ ကော်ဇော၊ ဓါတ်မီး စသော နိုင်ငံခြားပစ္စည်းရောင်းသူ နိုင်ငံခြား ကုန်သည်ကြီးများပင်တည်း။ မှန်၏ ။ ကထိန်ခေတ်၌ နိုင်ငံခြားဆက်ရသော ငွေတွေမှာ သိန်းပေါင်းအတော်များများပင် ရှိပေလိမ့်မည်။ ရန်ကုန်မြို့၌ ကထိန်လှည့်လည်သည်ကို ကြည့်ရှု့နေသော ပေါက်ဖေါ်သူဌေးတစ်ယောက်က မြန်မာလူကြီးတစ်ယောက်အား "ခင်ဗျားတို့လည်း အရမ်းမဲ့ အလှူတွေ မရှိလျှင်၊ ကျွန်တော်တို့လည်း ဘိန်းရှုသူတွေ မရှိလျှင် ကြွယ်ဝချမ်းသာသော နိုင်ငံ ဖြစ်မည်ဟု ပြောသတဲ့။

ဉတ်မကြီး
ယခုခေတ် ကထိန်ခင်းကြရာ၌ " ညှပ်မကြီး" ခေါ်သော လှူဖွယ်ပစ္စည်းများ သီးခြားပါလာသည်ကို တွေ့ရ၏ ။ ကထိန်ခင်းမည့် သင်္ကန်းကို မရှိနွမ်းပါးသော ရဟန်းအား (သို့မဟုတ်) အကြီးဆုံးမထေရ်အား ပေးသည့်အခါ " ဉတ်" ဟုခေါ်သော ပါဠိတစ်မျိုးဖြင့် ပေးရ၏ ။ ထိုသင်္ကန်းကို " ဉတ်သင်္ကန်း" ဟု ခေါ်ကြ၏ ။ ထို ဉတ်သင်္ကန်း၏ အခြံအရံဖြစ်သော လှူဖွယ်များကို "ဉတ်မကြီး" ဟု ခေါ်ကြသည်။ ယခုအခါ ညှပ်မကြီး ဟု တချို့က ခေါ်နေကြသည်။ ထို ဉတ်မကြီးတွင် ပါဝင်သော ပစ္စည်းများသည် အလှူ့ဒကာများက " မည်သည့်ပစ္စည်းသည် ကျောင်းတိုက် သံဃိကပါဘုရား၊ မည်သည့်ပစ္စည်းက ဉတ်သင်္ကန်း ခံယူသော ပုဂ္ဂိုလ် အတွက်ပါဘုရား" ဟု ခွဲခြား၍ မလျှောက်လျှင် အားလုံးပစ္စည်းများ ဉတ်သင်္ကန်း ရသူနှင့်သာဆိုင်၏ ။

ဉတ်မကြီးရသူ
ယခုခေတ်၌ကား သင်္ကန်းရှားပါးသူတို့ မရှိသောကြောင့် အများအားဖြင့် အကြီးဆုံးသောပုဂ္ဂိုလ် ဉတ်သင်္ကန်း ပေးကြရ၏ ။ ဉတ်မကြီး ပစ္စည်းများလည်း ပုဂ္ဂိုလ်ကြီးသာ ရလေ့ရှိ၏ ။ ထိုသို့ရရာ၌ အကြီးပုဂ္ဂိုလ်သည် တိုက်တာသံဃာ အားလုံးကို ကြည့်ရှု့ကျွေးမွေးနေသော ပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်လျှင် တော်ပါသေး၏ ။ သူတစ်ပါးတည်း ခံစားနေသော ပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်လျှင် ထိုအလှူမျိုးသည် စနစ်မကျချေ။ ယခုအခါ များစွာသော ကျောင်းတိုက်တို့၌ အကြီးပုဂ္ဂိုလ်ဆိုတိုင်းလည်း သံဃာနှင့် ဝေမျှ သုံးစွဲသော ပုဂ္ဂိုလ် မဟုတ်ချေ။

သံဃိကစစ်မှကထိန်မြောက်
"ကထိန်သင်္ကန်း" ဟူသည် ဆရာတော်တစ်ပါး၊ ကျောင်းထိုင်ဘုန်းကြီး တစ်ပါးမျှကို ရည်စူး၍ လှူရသော သင်္ကန်းမဟုတ်။ သံဃာတော်အားလုံး ကို ရည်စူးမှ (တတ်နိုင်ပါလျှင် တစ်သာသနာလုံးရည်စူးမှ) သံဃိက အစစ် ဖြစ်နိုင်၏ ။ ယခုကာလ၌ကား မိမိကြည်ညိုသောဆရာတော် ကျောင်းထိုင်ဘုန်းကြီးကို ရည်စူး၍ ကထိန်သင်္ကန်း လှူမိတတ်၏ ။ ထိုသို့ ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ပါးကို ရည်စူးထားလျှင် သံဃိက မဟုတ်။ သံဃိက မဟုတ်ပြန်လျှင် ကထိန်သင်္ကန်း အရာလည်းမဝင်နိုင်။ ဉတ်မကြီး၌ ထည့်ထားသော လှူဖွယ်များလည်း နဂိုကပင် ဆရာတော်အား ရည်စူးပြီး ဖြစ်တတ်လေ၏ ။ ထိုသို့ဖြစ်လျှင် အားလုံးသံဃိက အလှူမဟုတ်။ ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ပါးအတွက် ပုဂ္ဂလိကသာ ဖြစ်နေပေလိမ့်မည်။ထို့ကြောင့် ကထိန်ခင်းရာ၌ ဆရာတော်များသည် သံဃိက စစ်စစ် ဖြစ်အောင် ဟောပြောသင့်၏ ။ သင်္ကန်းများကို အခြားကျောင်းတိုက်မှ ပင့်ထားသော သံဃာများအား ခွဲခြား၍ လှူလိုသေးလျှင် ဤကျောင်းတိုက်ရှိ သံဃာများကျေနပ်အောင် ခွင့်တောင်းပြီးမှသာ လှူရလိမ့်မည်။ သို့မဟုတ်လျှင် ရေစက်ချစဉ်ကပင်၊ ဤကျောင်းတိုက်အတွက် သံဃိက၊ ပင့်သံဃာများအတွက် ပုဂ္ဂလိက ဟု ခွဲခြားလှူဒါန်းသင့်သည်။ ဤအကြောင်းအရာများကို လူအများနားလည်မည် မဟုတ်သောကြောင့် ဆရာသမားတို့က နားလည်အောင် ပြောပြသင့်ကြပါသည်။

လက်တွေ့အပြစ်
ကထိန်ခင်းခြင်း၏ စည်းကမ်းမကျမှု့ကြောင့် မျက်မြင်အပြစ်များ တွေ့နေရသည်မှာ သံဃာ အနည်းငယ်သာရှိသော ကျောင်း၌ မဲကျသောကြောင့် တစ်ထောင်တန် ဉတ်မကြီးဖြင့် အတီးအမှုတ် ပွဲလမ်းသဘင် ကျင်းပ၍ တပျော်တပါး သွားကြ၏ ။ ကထိန်ပြီးလျှင်ထိုကျောင်း၌ ဓားပြတိုက်သည်ဟု ကြားရတတ်သည်။ သို့မဟုတ် ကထိန်ရသော ဘုန်းကြီးသည် ထိုပစ္စည်းတွေကို ရောင်း၍ လူထွက်လေပြီဟု ကြားရတတ်သည်။ သို့မဟုတ် နီးစပ်ရာ ဒကာ ဒကာမများနှင့် ဆွေမျိုးဉာတိတို့ ခွဲဝေယူတတ်ကြ၏ ။ သံဃာများသော်လည်းသံဃာကို ဝေလေ့မရှိသော ပုဂ္ဂိုလ်ကြီးများ ကထိန်ရရာ၌လည်း ဤနည်းနှင်နှင်တည်း။
ထိုချို့ယွင်းချက်များ မဖြစ်စေကာမူ ပဒေသာပင်၌ပါလာသော စောင်၊ ကော်ဇော၊ ခြင်ထောင်၊ နာရီ၊ စားပွဲ နှင့် ကုလားထိုင် စသောအလှအပ အခမ်းအနားတွေကို သိမ်းဆည်းရ နေရာချထားရသဖြင့် နဂိုက တရားနှင့် စာပေနှင့် နေသော အရှင်မြတ်တို့မှာ အနှောင့်အယှက် သဖွယ် ဖြစ်နေတော့၏ ။ ထို့ပြင် ဘာသာရေး ကိစ္စဆို၍ တခြိမ့်ခြိမ့်ကျင်းပကာ အတီးအမှုတ်မြိုင်စွာနှင့် လှူဒါန်းရန် သွားကြခြင်းမှာလည်း အလွန်တိတ်ဆိတ်ခြင်းကို လိုလားတော်မူ၍ တောကျောင်းများ၌သာ မွေ့လျှော်တော်မူသော ဗုဒ္ဓရှင်တော်၏ အလိုကိုမဆိုထားဘိ၊ ယခုခေတ် သူတော်၊ သူမြတ်တို့၏ အလိုမျှလည်း မကျချေ။

ကထိန်ပြုပြင်ရေး
ဤ ဖော်ပြခဲ့သော အပြစ်များကို နားလည်ကြကုန်သော ဗုဒ္ဓဥပါသကာ၊ ဥပါသိကာမတို့သည် ဒူးနေရာဒူး တော်နေရာတော် ဆိုသလိုဘာသာရေးကိစ္စ၌ ပွဲလမ်းသဘင် အပျော်အပါးကိုလည်း ရှောင်ရှားဖို့ရန် တောင်ပန်လိုပါသည်။ မိမိတို့ အလှူဝတ္ထုနှင့် ကျောင်းမှာအသုံးတည့်မတည့်၊ အသုံးတည့်ပြန်လျှင် သာသနာရေးဆိုင်ရာ ပရိယတ် ပဋိပတ်ကို အားပေးရာ ရောက်မရောက်ကိုလည်းကောင်း၊အကျိုးမများလှသော အသုံးအဆောင် ပစ္စည်းများအတွက် နိုင်ငံခြားသို့ တိုင်းပြည်မှ ငွေများ မထွက်စေဖို့ကိုလည်းကောင်း သတိပြုစေ
လိုသည်။ထို့ကြောင့် ကထိန်ခေတ်ရောက်၍ လှူတော့မည်ကြံလျှင် သင်္ကန်းအလှူသည် ဗုဒ္ဓရှင်တော်၏ ပထမ ရည်ရွယ်တော်မူချက်ဖြစ်ကြောင်းသတိပြု၍ ကျောင်းတိုက်သံဃာများ သင်္ကန်းအခြေအနေကို စဉ်းစားသင့်၏ ။ စဉ်းစားရုံနှင့် မပြီးနိုင်ပါလျှင် ပြည့်စုံ မပြည့်စုံ မေးမြန်းလျှောက်ထားသင့်၏ ။ ထို့နောက် တတ်နိုင်သေးလျှင်ကား ဖိနပ်အတွက်စဉ်းစားသင့်၏။ထိုပစ္စည်းများပြည့်စုံကြသည်ဟုဆိုလျှင်ဆောင်းဝင်တော့မည်ဖြစ်၍ခြုံထည်စဉ်းစား
သင့်၏ ။ ဖျင်ဧကသီသည် အလွန်အသုံးဝင်သော ခြုံထည်ဖြစ်နိုင်၏ ။ ဖျင်ဧကသီ ကျကျနန ဆိုလျှင် ရုံ၍ ဖြစ်၊ ရန်း၍ ဖြစ်၊ ဆောင်းအခါတွင် ခြုံစရာလည်းဖြစ် တစ်ချက်ခုတ် သုံးချက်ပြတ်အကျိုးရမည်။
ထို့ထက်ပိုလျှင်လည်း ပရိယတ်ကို အားပေးရာရောက်အောင် စာအုပ်၊ ခဲတံ၊ မှင်အိုး အစရှိသည်ကိုလည်းကောင်း၊ ခပ်မြန်မြန် အသုံးဝင်မည့် ကျမ်းစာအုပ်ကိုလည်းကောင်း စဉ်းစားသင့်၏ ။ ထို့ထက် ပိုပြန်လျှင် နေ့စဉ် အသုံးဝင်နိုင်သော ပရုတ်ဆီ၊ လျှက်ဆား၊ဝမ်းနုတ်ဆေး စသော ဆေးများကိုလည်းကောင်း၊ သပိတ်ဆေး၊ အဝတ်လျှော်၊ ရေချိုးရန် ဆပ်ပြာကိုလည်းကောင်း စဉ်းစားသင့်၏ ။ထိုမှတစ်ပါး လူအများမြင်၍ သင့်တော်သော ကျန်းမာရေးလည်း ညီညွတ်သော အခြားအသုံးအဆောင် လိုရာကိုလည်း စဉ်းစားသင့်၏။ဆွမ်းကို မကျွေးသော်လည်း ကိစ္စမရှိ၊ စာသင်တိုက်ဖြစ်လျှင် ဆွမ်းကျွေးမည့်အစား ဆန်၊ ဆီ စသည်က သာ၍ အသုံးဝင်၏ ဤသို့စသည်ဖြင့် ကထိန် အလှူဒါနကို ကာလဒေသလိုက်၍ ထိုက်သင့်သလို သာသနာအားပေးသော ကုသိုလ်ဖြစ်အောင် အနာဂတ်ကာလ၌ ကုသိုလ်ဖြစ်အောင် ကျေကျေနပ်နပ် ပြုပြင်ကြပါကုန်။

ဒုလႅဘတရား ငါးပါး

ေ၀သာလီျပည္ သာရႏၵဒနတ္ကြန္း လိစၦ၀ီမင္းေတြ အစည္းအေ၀းမွာ အခ်င္းခ်င္းေျပာဆုိ ေဆြးေႏြးၾကတဲ့အထဲ ေလာကမွာ ရဘုိ႔ ခဲယဥ္းတဲ့ အရာေတြထဲမွာ ၁။ ဆင္ရတနာ ၂။ ျမင္းရတနာ ၃။ ပတၱျမားရတနာ၊ ၄။ သူေဌးႀကီးရတနာ ၅။ မိန္းမရတနာေတြ ရဘုိ႔ခဲယဥ္းတယ္ဆုိၿပီးေတာ့ ေဆြးေႏြး ေျပာဆုိေနၾကပါတယ္ ၊ စည္းေ၀းတုိင္ပင္ေနၾကေပမဲ့ လူတစ္ေယာက္ကုိေတာ့ ၿမိဳ႕တြင္းမွာလႊတ္ပီးေတာ့ ဘုရားရွင္ၾကြလာရင္ လာေျပာဘုိ႔ လႊတ္ထားပါသတဲ့ ၊ ဘုရားရွင္ကုိယ္ေတာ္ျမတ္လဲ ေ၀သာလီၿမိဳ႕ထဲ ဆြမ္းခံၾကြလာေရာ အဲဒီလူက လိစၦ၀ီမင္းေတြကုိ အေၾကာင္းၾကားတယ္ဆုိရင္ဘဲ ဘုရားရွင္ထံ လာၿပီးေတာ့ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေသာ ျမတ္စြာဘုရား တပည့္ေတာ္တုိ႔ကုိ သနားေသာအားျဖင့္ တပည့္ေတာ္မ်ား စည္းေ၀းရာ သာရႏၵဒ နတ္ကြန္းသုိ႔ ၾကြေတာ္မူပါဘုရား လုိ႔ ေလွ်ာက္ထားၾကလုိ႔ ျမတ္စြာဘုရားၾကြေတာ္မူပါတယ္ နတ္ကြန္းကုိေရာက္ေတာ္မူတဲ့အခါ ဘုရားရွင္ကုိယ္ေတာ္ျမတ္က "လိစၦ၀ီတုိ႔ ...ဘာအေၾကာင္းအရာေတြမ်ား စည္းေ၀း ေဆြးေႏြးေနၾကသတုန္း"- ဆုိေတာ့ အထက္ပါ ရတနာ ငါးမ်ိဳးရခဲေၾကာင္း ေဆြးေႏြးပါတယ္ဆုိတာ ေလွ်ာက္ထားၾကတဲ့အခါ ဘုရားရွင္ကုိယ္ေတာ္ျမတ္က - "လိစၦ၀ီတုိ႔ - ေလာကမွာ ကာမဂုဏ္ဘက္ လုိက္စား တဲ့သူေတြက ကာမဂုဏ္နဲ႔ဆက္စပ္တဲ့စကားကုိ ေျပာၾကဆုိၾကတယ္ ၊ ေလာကမွာ တကယ္ရခဲတဲ့ အရာ ငါးပါးက ဘာလဲဆုိရင္ ...
၁။ ဘုရားရွင္ကုိယ္ေတာ္ျမတ္မ်ား ပြင့္ေတာ္မူဘုိ႔ ခဲယဥ္းတယ္ ၊
ဘုရားတစ္ဆူပြင့္ဘုိ႔ဆုိတာ ကမၻာေပါင္း အသေခ်ၤမ်ားစြာ ပါရမီျဖည့္ဆည္းမွ ပြင့္ေတာ္မူတာ ဒါေတာင္ပြင့္ခ်င္တုိင္း ပြင့္လုိ႔ မရဘူး ၊ ကာလ ၊ ေဒသ ၊ ဒီပ ၊ မာတု ၊ အာယု ပရိေစၦဒ ၊ အဂၤါ ငါးပါး ႀကိဳတင္ၾကည့္ျမင္ ျပည့္စုံမွ ပြင့္လုိ႔ရတာ၊ အလြန္းခဲယဥ္းပါတယ္ ၊
၂။ ဘုရားရွင္ေဟာေတာ္မူတုိင္း ျပန္လည္ေဟာျပတဲ့ သူဟာ ေလာကမွာ ဒုလႅဘဘဲ ရခဲတယ္ ၊
ဘုရားတရားေတာ္ဆုိတာ ကံထူးတဲ့သူေတြမွ နာယူႏုိင္တာ၊ ဘုရားရွင္တရားက ရွိလုိ႔ ေဟာတဲ့ပုဂၢိဳလ္ ေဟာႏုိင္တယ္ဘဲထားဦး နာယူမဲ့သူေတြက ရပ္ျပစ္ရွစ္ပါးလြတ္ေနမွ နာယူႏုိင္ပါတယ္ ၊ ပမာေျပာရရင္ နာယူမဲ့ကုိယ္က နားမၾကား ဆြံ႕အ ဥာဏ္စဥ္မမီျဖစ္ေနရင္ ၊ ဘာသာျခားအယူရွိေနရင္ ဘယ္လုိမွ နာယူႏုိင္မွာ မဟုတ္ဘူး၊ ခဲယဥ္းပါတယ္၊
၃။ ျမတ္စြာဘုရားတရားေတာ္ကုိ နာယူႏုိင္ေပမဲ့ သိနားလည္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ရရွိဘုိ႔ ခဲယဥ္းတယ္၊
၄။ ျမတ္စြာဘုရားတရားေတာ္ကုိ နာယူ သိနားလည္းေပမဲ့ သိသည့္အတုိင္း က်င့္ႀကံအားထုတ္ႏုိင္တဲ့သူ ရဘုိ႔ ခဲယဥ္းပါတယ္ ၊
၅။ သူတစ္ပါးကုိယ့္အေပၚ ျပဳဘူးတဲ့ေက်းဇူးကုိ သိတဲ့သူ၊ သိသည့္အတုိင္း ေက်လည္ေအာင္ ဆပ္ႏုိင္တဲ့သူ အလြန္ရရွိဘုိ႔ ခဲယဥ္းတယ္၊" ဆုိၿပီးေတာ့ ဒုလႅတရား ငါးပါးကုိ ေဟာေတာ္မူပါတယ္ ။
ေလာကမွာ မိဘ ဆရာသမား ရတနာသုံးပါးကေတာ့ တကယ့္ကုိ ေက်းဇူးတင္ထုိက္ ၊ ေက်းဇူးဆပ္ထုိက္တဲ့ သူေတြပါဘဲ၊ အထူးသျဖင့္ သံဃာေတာ္ေတြဟာ အင္မတန္ကုိ ေက်းဇူးႀကီးမားပါတယ္ ၊၊ ဘုရားရွင္ ပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူၿပီးေနာက္ပုိင္း ဒီသံဃာေတာ္ေတြကသာ မႀကိဳးပမ္းခဲ့ရင္ ဒီသာသနာေတာ္ႀကီးကြယ္တာ ၾကာေပါ့ ၊ ဒီသာသနာေတာ္မွ ရရွိမည့္ ေလာကီ၊ ေလာကုတၱရာ အက်ိဳးေတြလဲ ရရွိခံစားရေတာ့မွာ မဟုတ္ေတာ့ဘူး၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ ရခဲတဲ့အရာမ်ားကုိ ရရွိျပည့္စုံၿပီးေတာ့ ေက်းဇူးသိ ၊ ေက်းဇူးဆပ္ႏုိင္သူမ်ား ျဖစ္ၾကပါေစလုိ႔ ဆႏၵျပဳရင္း.....။( အဂၤုတၱရ နိယာယ္ ၊သာရႏၵဒသုတ္)

အေမ

ကဗ်ာေလးတစ္ပုဒ္ " အေမ " တဲ့ ႀကိဳက္လြန္းလုိ႔ အျပင္စီး စာအုပ္ထဲက မေလး (ေဆးတကၠသုိလ္)ေရးထားတာ....
မုိးသဲတဲ့ေန႔ တစ္ေန႔
မုိးေရ စုိရႊဲ
က်မေက်ာင္းက ျပန္ခဲ့တယ္...
မမ...
ေက်ာင္းအသြား
ထီးနဲ႔ မုိးကာ ဘာလုိ႔ယူမသြားတာလဲ..။
ကုိကုိ..
ဘာမ်ား ဒီေလာက္အေရးတႀကီး
မုိးစဲတဲ့အထိေစာင့္ပါ့လား..။
အေဖ...
မုိးမိလုိ႔ အဖ်ားတက္
ေက်ာင္းပ်က္ေတာ့မွ သိလိမ့္မယ္..။
အေမ....
အနားကုိ တုိးတုိးေခၚ
သူ႕မ်က္ႏွာသုတ္ပု၀ါ ..အေမြးမပြတပြ
က်မေခါင္းကုိ ဖြဖြေလး သုတ္ေပးရင္း
ေအာ္...ဆုိးလုိက္တဲ့မုိး
အၿငိဳွးတႀကီး
ငါ့သမီးေလး အိ္မ္ေရာက္တဲ့ အထိမ်ား
ေစာင့္လုိက္ပါေတာ့လား......တဲ့ ။